De inzet van een jobcoach die mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) begrijpt en hun omgeving verbindt, kan voor zowel de cliënt, de werkgever als de arbeidsmarkt veel voordelen opleveren. Het leggen van de juiste verbindingen met de cliënt en zijn omgeving is essentieel voor het krijgen en behouden van werk. Door te werken krijgen mensen met LVB met bijkomende problemen zoals verslaving, detentieverleden of gedragsproblemen (LVB+) een betekenisvolle werk- of daginvulling, wat veel andere problemen voorkomt. Dat blijkt uit het onderzoek JobWise van Amsterdam UMC in samenwerking met Leyden Academy on Vitality and Ageing naar de manier waarop de jobcoaches van zorgorganisaties Middin en Cordaan cliënten met LVB+ begeleiden.
Tussen ongeveer 40% en 55% van de volwassenen met een LVB (zonder en met bijkomende problemen) is actief op de arbeidsmarkt, terwijl zeven van de tien mensen zonder gezondheidsbeperkingen werkt. Het vinden en houden van werk is voor mensen met LVB+ vanwege hun beperking niet vanzelfsprekend. Op tijd komen, omgaan met collega’s en het begrijpen en uitvoeren van taken, kan lastig zijn. Hun beperking wordt door werkgevers echter vaak niet herkend. Hierdoor kan het beeld ontstaan dat iemand niet wil, terwijl het vaak een kwestie is van niet kunnen. De jobcoaches bij Cordaan en Middin helpen de cliënt om inzicht te krijgen in wat er van hem op de werkvloer gevraagd wordt. De jobcoach adviseert de werkgever (en collega’s op de werkvloer) hoe met de beperking van de cliënt om te gaan en welke begeleiding hij nodig heeft.
Werk of betekenisvolle daginvulling geeft structuur, voldoening én een inkomen
Mensen met LVB+ hebben er, net als ieder ander, veel baat bij om overdag structuur te hebben. Het hebben van werk (of betekenisvolle daginvulling) geeft voldoening en niet onbelangrijk: inkomen! “Als je hele lege dagen hebt, dan verval je vaak in passief gedrag. Soms gaan mensen met LVB+ daardoor op straat hangen, waar ze vaak door hun beïnvloedbaarheid met de verkeerde mensen in aanraking komen en die misbruik van hen maken. Dat voorkom je als ze een goede daginvulling hebben,” zegt jobcoach Joyce van Hagen in de podcast van Middin over ‘LVB en werk’.
Mensen met LVB+ vormen groot potentieel voor arbeidsmarkt
De groep mensen met LVB+ vormt een groot potentieel voor delen van de huidige arbeidsmarkt, waar er grote tekorten zijn aan praktisch geschoolde arbeidskrachten (denk aan de groen- of schoonmaaksector). Een jobcoach die begrijpt hoe iemand met LVB+ denkt en handelt, is daarbij nodig. Hij is een essentiële schakel tussen de werknemer (cliënt) en een werkgever. De jobcoach investeert in de relatie met de cliënt; er moet een vertrouwensband ontstaan. Dit vergt vaak veel tijd en inzet. Het is ook belangrijk dat de jobcoach verbinding legt met het netwerk rondom de cliënt. Ook zij spelen namelijk een rol in het verkrijgen, maar vooral ook behouden van (betaald) werk voor mensen met LVB+.
Jobcoaches spelen verbindende rol tussen client, zijn omgeving en werkgever
“Als we het met elkaar goed organiseren is het een win-win situatie,” zegt Sam Schoch, voorzitter raad van bestuur bij Middin. “Het is belangrijk dat werkgevers weten wat ze van mensen met LVB+ kunnen verwachten én dat deze mensen de kans krijgen op hun niveau te presteren. Jobcoaches die niet alleen naar ‘werk’ maar naar het hele leven van en het systeem om de client kijken, kunnen daarbij een belangrijke verbindende rol spelen.” Cordaan ziet mooie voorbeelden wat dit oplevert. “Bij ons worden mensen met LVB+ onder andere ingezet als WoonHulp in de ouderenzorg. Dit is voor beide partijen winst: de mensen met LVB+ krijgen een betaalde baan en voor de zorg levert het extra handen en extra aandacht voor de bewoners op,” licht Godfried Barnasconi, voorzitter raad van bestuur Cordaan, toe.
Onderscheid met meer algemene jobcoaches
Als het werken (tijdelijk) niet lukt, vangt de jobcoach de client weer op en probeert het opnieuw. Samen met de cliënt kijkt hij wat de juiste weg is. Door deze aanpak, gebaseerd op kennis van de LVB+-doelgroep, onderscheidt een jobcoach bij Middin en Cordaan zich van meer algemeen werkende jobcoaches. Onderzoeker Lucia Thielman (Leyden Academy on Vitality and Ageing): “De jobcoaches van Middin en Cordaan laten niet los. Ze zijn stuk voor stuk enorm toegewijd en heel begaan met clienten. Ze zien het als hun maatschappelijke opdracht om deze mensen aan werk te helpen en dragen dat ook uit naar werkgevers. Dat vind ik mooi om te zien.”
JobWise vervolgonderzoek van methodisch kader LifeWise
Het onderzoek JobWise is een vervolg op LifeWise. LifeWise is het methodisch kader voor de begeleiding van mensen met LVB+ dat Middin samen met Cordaan heeft ontwikkeld op basis van wetenschappelijk onderzoek door Amsterdam UMC. Het streven naar een betekenisvolle daginvulling, zoals werk, opleiding of een andere vorm, is een belangrijk onderdeel van LifeWise. Hoe dit gedaan wordt, was binnen Middin en Cordaan nog niet onderzocht en vastgelegd. Met de uitkomsten van het onderzoek gaan Middin en Cordaan de werkwijze overdraagbaar maken voor medewerkers van alle zorgorganisaties die met LifeWise werken.